อ.พนม เกตุมาน
Student support ทำให้นศพ.มีความสุข ไม่ใช่เฉพาะตอนมีปัญหา รวมถึง Well-being
Part หนึ่งของการประเมิน WFME
เป้าหมายของ Student support
- ปัญหาที่เกิด การป้องกัน
- ระบบดูแลนักศึกษา
- อาจารย์ต้องทำอะไร
ควรจะตอบให้ได้ว่า อยากได้ลูกศิษย์ เป็นอย่างไร สร้าง Shared goal
รวบรวมข้อมูลปัญหาจากที่ผ่านมา
ปัญหา 5 ข้อ จาก สพท.
- ความเครียดในการเรียนการสอนที่เกิดจากอาจารย์
- ระบบการศึกษาและหลักสูตรที่ไม่เอื้อต่อนิสิตนักศึกษา
- สภาพแวดล้อม เพื่อน และสังคมภายในคณะ
- ภาระงาน และข้อกำหนดช่ัวโมงการทำงานที่มากเกินไป
- ระบบกิจการนิสิตมีปัญหา เช่น ความน่าเชื่อถือ การจัดการปัญหาที่นิสิต นักศึกษาร้องเรียน
ข้อมูลจากศิริราช พบว่า นศพ. Burn out 30%
เกิดจากสาเหตุต่างๆ พอสรุปได้ดังนี้
- Verbal >95%
- Discriminative >80%
- Power 70%
- Physical ~20%
แหล่งที่มาของปัญหา
- Teachers 85%
- Nurses 65%
- Residents 50%
- Colleagues ~40%
- Senior 20%
Burnout สัมพันธ์กับ Engagement
ซึ่งไปสัมพันธ์กับ ผลการเรียน คือ engagement ที่ต่ำ จะส่งผลต่อประสิทธิภาพการเรียนที่ต่ำลงด้วย
Challenges
- Feedback/bully
- Learning Atmosphere
- Teacher and Student Adaptation Work-life balance
- Teacher Student Relationship ความสัมพันธ์ สามารถรับฟังนักศึกษา
- Learning organization in Changed Society ปัญหาคือครูแพทย์ปรับไม่ทันต่อการเปลี่ยนแปลงทั้งทางสังคม และเทคโนโลยี
- Mental Health Support
Gap ของ ระบบ Student support
- Non-technical skills
- Data Management
- Learning Process
- Mental Health support Stress, Depression
- Generation Gap Individual difference, Goal of life, Values, Work-life Balance
ตัวอย่างแบบประเมินตนเอง ของ รพ.ศิริราช ด้าน Student support
ให้ลองประเมินตนเองตามนี้ (วันที่ประเมินคือวันที่เรียน)
หัวข้อประเมินตนเอง 55/100
- Student support system : 8
- Vision Strategies (Shared) : 3
- Activities Goal Assessment : 0
- Student development enhancement: 7
- Early Detection of Problem : 5
- Intervention : 9
- Research/ Knowledge Management : 7. (วิจัยมาจับ และนำผลมาพัฒนา)
- Staff Development : 3
- Student Collaboration and Engagement : 8 (มีการประชุม ปรับปรุง รูปแบบระยะเวลา รูปแบบการเรียน)
- Culture cultivation : 5
Enhance student development (ศรร. Cultivate SKILLS)
ตัวอย่าง
- Soul : จิตวิญญาณ คุณธรรมคำนึงถึงผู้ป่วย รับผิดชอบสังคม
- Knowledge : ความรู้ทางวิชาชีพ
- Information : บริหารข้อมูล สื่อ เทคโนโลยี
- Learning : เรียนรู้ และสร้างสรรค์สิ่งใหม่
- Leader : ทักษะผู้นำ ทักษะชีวิต
- Skills : ทักษะทางวิชาชีพ
(แผนการพัฒนาควรมีการ blend ไปกับหลักสูตร ควรจะเป็นสมัครใจ และเปลี่ยนแปลงได้ตามยุคสมัย)
คำถามที่น่าสนใจคือนักศึกษาแต่ละคนพัฒนาอะไรได้บ้าง (ไม่จำเป็นต้องเหมือนกัน)
ติดตามการพัฒนา
- กิจกรรม Reflection / Record
- จัดโดยทีมกิจการนักศึกษา
- จัดโดยนักศึกษา
- E-portfolio Assessment Feedback >>>> สามารถติดตาม Progression ของตนเอง (ทั้งอาจารย์และนศพ.) นักศึกษาเขียน ตรวจโดย อาจารย์สายรหัส และ feedback
- ระบบอาจารย์ที่ปรึกษา/ทั่วไป สายรหัส
Transformative Learning
เป็นกิจกรรมที่เริ่มจากปฏิบัติ สังเกต คิด สนทนา ถอดบทเรียน สร้างการเปลี่ยนแปลงจากภายใน แล้วนำไปสู่การปฏิบัติ
Types of Transformative activities เป้าหมายของทุกกิจกรรมคือต้องการให้เกิดสภาวะ mindfulness
- Mindfulness meditation
- Arts
- Movement (Dancing)
- Group (Field Trip)
- CSR
E-Port and Reflection
- บันทึกการเรียนรู้ สะสมตั้งแต่เริ่มต้น จนจบ
- แสดงพัฒนาการด้านต่างๆ ต่อเนื่องสม่ำเสมอ
- ใช้ทบทวน /
- อาจารย์เห็นความก้าวหน้า / ช่วยแนะนำ (Feedback)
E-Port Systems
ต้อง Integrate การเรียน ข้อมูลการพัฒนาเรื่อง SKILLS การให้สิทธ์อาจารย์แค่ที่ปรึกษา เข้าไปดูเพียงคนเดียว ทำให้อาจารย์เกิดการอยากพัฒนา
Reflection วิธีการเขียน
- ความคาดหวังก่อนการเรียนรู้
- ประสบการณ์เรียนรู้
- ความสัมพันธ์กับการเรียนรู้เดิม
- การเรียนรู้ใหม่ที่เกิดขึ้น
- การนำไปใช้ประโยชน์
- ข้อเสนอแนะ
พัฒนาอาจารย์
เพื่อให้เกิดการพัฒนาของระบบ Student support จะต้องมีทีมทั้งหมดที่เกี่ยวข้องเช่น แพทย์ พยาบาล และเจ้าหน้าที่อื่นๆ ให้มีทักษะในด้านการดูแลนักเรียน
สอน Reflection อาจารย์
สร้างความเข้าใจให้อาจารย์สามารถ ทำ Reflection กับนักเรียนได้ ทำให้เกิดทั้งความสัมพันธ์และความเข้าใจกัน
- ตรงตามเป้าหมาย 4 ข้อ
- ข้อดีข้อด้อย
อาจารย์ที่ปรึกษา
ควรมีความสามารถในการทำ Constructive feedback เพื่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแก่นักเรียนได้
มีข้อกังวลเรื่องของการขอความร่วมมืออาจารย์ที่ปรึกษาเนื่องจาก อาจารย์บางท่านอาจจะไม่อยาก หรือไม่ให้ความร่วมมือในการเป็นอาจารย์ที่ปรึกษา สามารถแก้ไขได้หลายๆ Solution เช่น
- การเพิ่มค่าตอบแทน Incentive
- การจัดการเรื่องภาระงาน เช่น มอบหมายให้เป็นงานการดูแลนักศึกษา และลดระยะเวลาการทำงานด้านอื่นลง
- การคิดเป็นภาระงาน เทียบกับการให้ P4P ตอบแทนในกรณี โรงพยาบาล สป.คือ ให้อาจารย์มีคะแนนเพิ่มเติมจากการเป็นที่ปรึกษา
บทบาทอาจารย์ที่ปรึกษา /Mentoring
- เตรียมอาจารย์ >>> รับทราบและจัดอาจารย์ที่เข้าใจ
- สังเกตพฤติกรรม
- ใช้การสื่อสารด้านบวก
- ประสานภายในภาควิชาที่อาจารย์รับผิดชอบ สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
- จัดกิจขกรรมและประเมินผล
- ถ้ามีอาการมาก >>> ให้หยุด และให้คะแนะนำได้
- สังเกตผู้ที่เริ่มเป็นใหม่
- ปรึกษา
อาจารย์สายรหัส
เป็นการเชิญชวน ไม่ใช่การรับสมัคร ไม่เหมือนอาจารย์ที่ปรึกษา
- สร้างความสัมพันธ์ >>> มีการรวม Resident หรือ intern ในสายรหัสมาด้วย
- ให้คำปรึกษาแนะนำ/สร้าง
- Feedback / E-Portfolio
- ร่วมทุกข์-ร่วมสุข >>เช่นไปเยี่ยม นศพ. เมื่อป่วย / ไปแสดงความสำเร็จเช่น รับเสื้อกาวน์
- เมื่อป่วย แนะนำเบื้องต้น และส่งต่อ / ติดตาม
บทบาทอาจารย์สายรหัส
- ติดตาม/พัฒนานักศึกษา
- ตรวจ e-portfolio และ feedback
สุขภาพจิต (Mental Health)
ให้ความหมายว่า อารมณ์เป็นสุข มีสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น ไม่ป่วยทางร่างกายและจิตใจ
Mental Health/Mental Wellness
Mental Wellness มากกว่าการไม่มีความเครียดและซึมเศร้า คือมีความสุข
If you are not OK?
note : Depression เริ่มเจอบ่อยขึ้นเรื่อยๆ ตั้งแต่ ปี 1 Depression เป็น Biological เกิดขึ้นเองได้ ไม่จำเป็นต้องมีสาเหตุ เพราะเป็นปัจจัย Genetic ถ้าเป็นแล้วจำเป็นจะต้องรู้ ตนเอง ครู
Depression
เริ่มมีการวินิจฉัยในกลุ่มนักเรียน/นักศึกษามากขึ้น ให้พยายามสังเกตอาการ และประเมินการวินิจฉัยตามเกณฑ์ดังกล่าว
อาการ
- กังวล กลัว
- พฤติกรรมเปลี่ยนไปจากเดิม
- หลบเลี่ยง ขอลาออก
- เบื่อชีวิต
- ฆ่าตัวตาย
5/9 ข้อ ควรถามเป็นระยะๆ screening เรื่อยๆ
- อารมณ์เศร้า ไม่มีความสุข เบื่อหน่าย ท้อแท้
- หมดความสนใจ
- เบื่ออาหาร
- นอนไม่หลับ
- ความคิดและการเคลื่อนไหวช้า
- เหนื่อยหน่าย อ่อนเพลีย เบื่อชีวิต
- สมาธิความจำไม่ดี
- คิดว่าตัวเองไร้ค่า ผิด เป็นภาระผู้อื่น
- คิดอยากตาย
เมื่ออาจารย์ทราบว่านักเรียนจะเป็น Depression อาจารย์จะทำอย่างไร
- รับฟัง
- สร้างความสัมพันธ์
- ช่วยเหลือ >>> ถ้าไม่อยากมาพบจิตแพทย์ ถ้าไม่อยากมา ให้ Counselling (อาจารย์ใช้ทักษะตัวเองได้เลย)
- ส่งต่อ >>> กรณีทำไม่ได้
การส่งต่อจิตแพทย์
- ให้ความรู้เบื้องต้น >>> โรคซึมเศร้าหายได้ กินยา-หยุดยา กลับไปทำงานได้ ทำให้ไม่น่ากลัว
- จูงใจให้เห็นประโยชน์ >>> บอกให้เห็นว่าหายได้เหมือนเดิม
- ไม่มีอันตราย เน้นการเก็บความลับ >>> ไม่เปิดเผย โดยไม่อนุญาต
- อาจารย์ยังดูแลต่อไปร่วมกับจิตแพทย์ >>> ต้องดูแลร่วมกัน
ประเด็นพิจารณา กรณี นักศึกษาถูกวินิจฉัยเป็นโรคซึมเศร้า ควรมีการส่งต่อข้อมูล หรือแจ้งอาจารย์ท่านอื่นๆ หรือไม่
ควรขออนุญาต นักศึกษา ก่อน ให้พูดคุยสอบถาม ว่าอยากให้อาจารย์ประสานอย่างไร กรณีต้องการแจ้งเอง หรือให้อาจารย์ประสานให้
Positive Psychology
เครื่องมือ จิตวิทยาเชิงบวก Positive Psychology เชื่อว่า มนุษย์มีศักยภาพเพิ่มขึ้น เมื่อเน้นเชิงบวกมากขึ้น
PERMA : five factors of well-being
- Positive emotion >>> สนุก เครียดนิดๆ ทำแล้วรู้สึกดี
- Engagement >>> ต้องทำให้กิจกรรมมี engagement ที่ดี
- Relationships >>> ทำให้เกิดความสัมพันธ์ภายใน
- Meaning and purpose >>> ทำให้เกิดคุณค่าในตนเอง
- Accomplishment
กิจกรรมที่ทำให้เกิด 5 ข้อด้านนี้จะทำให้เกิด Positive psychology
เป้าหมายคือทำให้เกิด “Flow” คือ Challenge สูง และใช้ทักษะสูง
รูปแสดง ความสัมพันธ์ระหว่าง Challenge และ Skills
บทสรุป
- พัฒนานักศึกษา
- Shared Vision/Goals
- พัฒนาอาจารย์/ระบบ Mentoring >>> ต้องมีระบบนี้ให้อาจารย์มีส่วนร่วม
- “สร้าง” ก่อน “ซ่อม” >>> Primary prevention พัฒนาให้ไม่เครียดไม่ป่วย เป้าหมายคือให้มีความสุข
คำถาม ชวนคิด ในฐานะอาจารย์ที่ปรึกษา อาจารย์เคยมองเห็น Accomphlisment อะไรในตัวนักเรียนบ้าง